Koncepcja Programowa
Nazwa
Nazwa „Pobliskie Miejsca Pamięci” określa obszary działania Fundacji. Pierwszy z nich ma charakter geograficzny i definiuje Pobliskie Miejsca otaczające teren obecnego Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Są to tereny byłych podobozów, gospodarstw rolnych, przedsiębiorstw funkcjonujących w systemie administracyjnym Auschwitz, które po wyzwoleniu obozu stały się częścią przestrzeni publicznej i prywatnej i pozostają nią do dziś. Kolejnym zasadniczym elementem jest Pamięć o Pobliskich Miejscach. Celem Fundacji jest to, by zaistniały one w przestrzeni publicznej, jako Miejsca Pamięci. Miejsca, w których cierpieli i umierali ludzie, a sprawcy ich gehenny byli bezwzględni. Budowanie tej pamięci ma dopełnić obraz skali, na jaką działała fabryka śmierci w Auschwitz-Birkenau.
Idea
Fundacja została powołana w 2013 r. w celu ratowania przedmiotów oraz artefaktów związanych z byłym niemieckim, nazistowskim obozem koncentracyjnym i zagłady Auschwitz – Birkenau oraz z jego podobozami, pozostających w rękach osób prywatnych.
Pierwotny obszar działalności całego systemu obozowego i podobozów niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz – Birkenau, daleko wykraczał poza granice obecnego Muzeum. Wiele z tych pamiątek w dalszym ciągu znajduje się poza kontrolą konserwatorską i wymaga natychmiastowej opieki.
Aby ten cel osiągnąć i zachować jak najwięcej dla kolejnych pokoleń, Fundacja ma pozyskiwać środki na ich konserwację, ochronę, przechowywanie oraz popularyzację. Nie pozwólmy by eksponaty, o których losie w dużej mierze decyduje przypadek przepadły bezpowrotnie.
![](https://new.subcamps-auschwitz.com/wp-content/uploads/2024/03/Karna-kompania-kobiet_1-1-1024x682.jpg)
![](https://new.subcamps-auschwitz.com/wp-content/uploads/2024/03/Kantyna-SS_1.jpg)
![](https://new.subcamps-auschwitz.com/wp-content/uploads/2024/03/Zabytkowa-kopalnia-Jawiszowice.png)
Misja Fundacji Auschwitz-Birkenau Podobozy
![](https://new.subcamps-auschwitz.com/wp-content/uploads/2024/03/Kantyna-SS-1.png)
Opieka nad zbiorami
Podstawowym zadaniem Fundacji jest szeroko rozumiana, określona przepisami prawa polskiego oraz Kodeksu Etyki The International Council of Museums, ochrona nad przedmiotami oraz artefaktami związanymi z byłym niemiecki nazistowskim obozem koncentracyjnym i zagłady Auschwitz – Birkenau.
Ochrona i pozyskanie nowych pamiątek
Realizacja tego zadania, wymaga dużego nakładu środków związanych z pozyskaniem artefaktów, jak również ich właściwą konserwacją zgodną z obowiązującymi zasadami sztuki konserwatorskiej. Tylko w taki sposób jesteśmy w stanie zachować istniejące jeszcze artefakty. Dopełniającym elementem procesu ochrony obiektów jest ich magazynowanie z zachowaniem odpowiednich warunków przechowywania. Kolejnym zadaniem Fundacji jest opracowywanie powierzonych zbiorów zgodne z obowiązującymi przepisami muzealnymi. Stworzona nowoczesna, elektroniczna ewidencja, uwzględniająca specyfikę zbiorów pozwoli na ich właściwe opisanie oraz sprawne poruszanie się po zgromadzonym zasobie.
![](https://new.subcamps-auschwitz.com/wp-content/uploads/2024/03/Zabytkowa-kopalnia-Jawiszowice_1.png)
![](https://new.subcamps-auschwitz.com/wp-content/uploads/2024/06/Bor-1024x683.jpeg)
Popularyzacja zbiorów
Na realizację tego zadania składa się wiele elementów. Jednym z nich jest eksponowanie opracowanych zbiorów zarówno na wystawach własnych jak i tworzonych w ramach współpracy z innymi muzeami i instytucjami kultury w kraju i za granicą. Popularyzacja to również edukacja, badania naukowe oraz działalność wydawnicza.
Działalność wystawiennicza
Zachowane przedmioty i artefakty po byłym obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz – Birkenau należy chronić, ale również eksponować. Prowadząc działalność wystawienniczą związaną z historią Holocaustu, ludobójstwa i obozów, zamierzamy się dzielić powierzonym zbiorem z wszystkimi, którzy chcieliby opowiadać o historii obozów koncentracyjnych i zagłady oraz największej zbrodni ubiegłego stulecia, jaką było ludobójstwo oraz Holocaust. Fundacja jest otwarta na różne formy współpracy: tworzenie wystaw, wypożyczanie powierzonego zasobu na ekspozycje, udostępnianie fotografii oraz materiałów związanych z artefaktami.
![](https://new.subcamps-auschwitz.com/wp-content/uploads/2024/03/Karna-kompania-Kobiet_4-1024x768.jpeg)
![](https://new.subcamps-auschwitz.com/wp-content/uploads/2024/03/Kopalnia-Jawiszowice-1.png)
Edukacja
Za pośrednictwem prezentowanych artefaktów zamierzamy pokazać tym, którzy nas odwiedzą, czym były podobozy i samo Auschwitz – Birkenau. Chcemy prezentować artefakty w określonym kontekście, uwarunkowanym okolicznościami historycznymi jakie im towarzyszyły, które wspólnie utworzą spójną historię.
Edukacja to również poznawanie Miejsc Pamięci, dlatego jednym z kolejnych zadań Fundacji jest organizacja wycieczek studyjnych, warsztatów oraz lekcji w terenie. Jedynie kontakt z historycznymi miejscami oraz artefaktami, które pochodzą z tych miejsc jest w stanie wzbudzić u zwiedzających wyobrażenie skali działalności Auschwitz – Birkenau i jego podobozów.
Uzupełnieniem tych działań będzie organizacja oraz współudział w szkoleniach, seminariach, konferencjach i prelekcjach związanych z historią Holocaustu, ludobójstwa oraz obozów.
Działalność naukowa
Pierwszym etapem rozpoznawania przedmiotów jest ich opracowanie. Stanowi to podstawę do badania artefaktów i ich roli w funkcjonowaniu obozów. Badania nad przedmiotem, jako wytworem zamierzonej ludzkiej działalności, stanowią podstawę wybranych dyscyplin nauk społecznych i humanistycznych. W nurt ten wpisują się również współczesne badania historyczne. Wartość poznawcza, jaką przedstawiają powierzone zbiory ma istotne znaczenie dla badania historii Holocaustu i ludobójstwa. Dzieje wielu powierzonych przedmiotów nie zakończyły się wraz z wyzwoleniem obozu i końcem wojny. W przeważającej większości funkcjonowały one dalej w przestrzeni poobozowej, determinowanej konsekwencjami wojny. Mając tego świadomość Fundacja stara się zbierać wszelkie informacje o artefaktach, zarówno związane z funkcjonowaniem podobozów, ich losu powojennego i okoliczności pozyskania. Dlatego jednym z zadań Fundacji w ramach popularyzacji zasobu jest inicjowanie badań nad powierzonymi artefaktami.
![](https://new.subcamps-auschwitz.com/wp-content/uploads/2024/06/320483876_686204502947819_3237926412211368175_n-1024x683.jpeg)
![](https://new.subcamps-auschwitz.com/wp-content/uploads/2024/06/327030014_576224600701051_1894467255109815078_n-1024x683.jpeg)